Dit is de achtenzestigste aflevering van de Livius Nieuwsbrief, voor mensen met belangstelling voor de antieke wereld. Het wordt uitgegeven door Livius (download het programma hier).

Er zijn al enkele najaarscursussen bekend, maar u kunt zich ook nog inschrijven voor de cursus Het ontstaan van de islam door Richard Kroes.

Jona Lendering (redactie)

========================================

NIEUW OP DE LIVIUS-WEBSITE

Een artikel over afbeeldingen van Mercurius in Amsterdam. Op onze zustersite LacusCurtius: twee kleine stukjes over pastophorus en peplum, maar ook de Cynegetica van de derde-eeuwse Oppianus van Syrië, vier boeken over de jacht (Grieks en Engels).

En misschien is dit de plaats om te melden dat twee Liviusmedewerkers, Arjen Bosman en Jona Lendering, dit jaar de NKV-prijs wonnen voor het boek "het beste een brug slaat tussen de Klassieke Oudheid en het heden".

========================================

HAWASS EGYPTE

Het Egyptische nieuws valt deze maand zo'n beetje samen met de avonturen van de onvermijdelijke doctor Zahi Hawass, die daar weinig bezwaar tegen zal hebben. Zo heeft hij sinds kort een eigen kledinglijn, alsof er geen opslagruimtes zijn geplunderd (nog eens), geen smokkelaars zijn betrapt, geen dieven voor de krijgsraad zijn gesleept en er geen voorwerpen zoek meer zijn. Hij haalde verder het nieuws door onduidelijkheden bij de bedrijfsvoering in de museumwinkel in Cairo en werd daarvoor tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld (commentaar), die vervolgens weer ongedaan werd gemaakt.

Ondertussen de nodige windowdressing, maar het schoonvegen van het eigen straatje wil niet echt lukken. Lees ook de commentaren.

Ondertussen is de opening van een klachtensectie bij het departement van oudheden in principe gewoon goed nieuws, al lijkt de kans dat "Kan die Hawass niet eens wat Arabischtalige boeken voor zijn eigen volk gaan schrijven?" voorlopig kansloos.

Ondertussen is het ontroerend met hoeveel liefde mensen het net-niet-geplunderde museum proberen te helpen, zoals de mensen uit Gaza die souvenirs aanzagen voor echte oudheden en terugzonden. De mensen die ten onrechte van diefstal waren beschuldigd zijn, op voorspraak van Hawass (ere wie ere toekomt), vrijgelaten.

Je zou bijna vergeten dat er ook echt nieuws was, zoals het maandelijkse gesleep met mummies: een, twee, drie, vier, vijf, zes. En dan waren er ook nog miljoenen hondenmummies. En natuurlijk was er ook deze maand een nieuw standbeeld van Amenhotep III.

En verder: graven van zieke kinderen, Abydos, de joden van Elefantine, de sluiting van de opgraving van Lahoun en de mooie website van het Thutmosis Temple Project.

========================================

HET OUDE NABIJE OOSTEN

Het museum in Bagdad richt een zaal in met teruggebrachte voorwerpen, maar het echte nieuws staat in de allerlaatste regel en is geen nieuws: het museum blijft gesloten.

Tel Kabri: Minoïsche aanwezigheid in Palestina is misschien niet meer zo verrassend als het ooit was, maar het blijkt leuk.

Blogger Edith van den Berg legt de problemen rond de Israëlische IJzertijdchronologie uit - een leuk onderwerp: 1, 2, 3, 4.

Jan Pieter van de Giessen werd onlangs door de TV geïnterviewd over zijn belangstelling voor de antieke flora. Wij zijn de lachende derden, want hij blogde er daarna vaak over: handig overzicht hier.

Huqoq ligt halverwege Kafernaum (= huis van Jezus) en Magdala (= huis van Maria), ofwel: we hypen de opgraving alvast voor 'ie is begonnen. Het scoort pas 1 op de Schaal van Ktesias, maar het heeft zeker potentie.

En verder: Deir 'Alla, de Gazastrook, Tel Burna. En soms is er gewoon echt geen nieuws en moet de krant toch vol.

========================================

IRAN en CENTRAAL-AZIË

Iran verbreekt de museale banden met het Louvre n.a.v. een conflict over het uitlenen van museumstukken. Louvre slaat terug en het British Museum belooft juist meer voorwerpen uit te lenen.

========================================

GRIEKENLAND, BULGARIJE en TURKIJE

Erg handig overzicht van alle Hittitische sites.

Dit is goed nieuws: de mijnenvelden tussen Turkije en Syrië zijn geruimd, zodat het eenvoudiger wordt de opgraving bij Karchemish te bezoeken.

Hi-tech onderzoek helpt om de productie van Griekse vazen beter te begrijpen.

Vermoedelijk de interessantste Griekse archeologische ontdekking van de afgelopen jaren is de inscriptie met de namen van de gesneuvelden bij Marathon, in een villa van Herodes Atticus op de Peloponnesos. Het materiaal is slecht ontsloten (de villa is niet toegankelijk voor het publiek) maar hier is een handige samenvatting en hier nog een tweede. Eindelijk foto's.

De Macedoniërs zouden het cement eerder hebben gebruikt dan de Romeinen.

Het gebruik van computersimulaties voor de slag bij Manzikert (waarmee het einde van Byzantium onvermijdelijk werd). Met een filmpje.

En verder: Telmessos en Cyrene, waar meer geiten dan toeristen komen.

========================================

ROME EN ZIJN RIJK

Het jaar 371 was droog - klimaatwetenschappers en classici werken samen in een leuk project.

En verder: de tempel van Nemesis in Alba Julia, Herculaneum, Pompeii, Puteoli, Torrox.

Het maandelijkse rijtje nieuws uit Groot-Brittannië: een vermoord meisje, een Angelsaksische koningszaal in Bamburg, Carshalton, Colchester, een IJzertijd-massagraf in Fin Cop, Peterborough en Warwickshire.

========================================

BENOORDEN DE ALPEN

Gelazer rond een Tsjechisch Bronstijdgraf - was dit een transseksueel of is er iets anders aan de hand?

De niet goed begrepen overgang van Brons naar IJzer op de Britse eilanden.

Handig overzichtje van de opgravingen rond de metro in Keulen.

Problemen bij de proefvaart met een gereconstrueerd Romeins schip. En nog een schip: de Woerden-7.

En verder: Sleidinge, Turnhout, opnieuw Apeldoorn (buitengewoon interessant) en Zoelen.

========================================

OVERIG

Kijk, dit is nou nuttig: alle teksten over Mithras bij elkaar. Een project van Roger Pearse, die al jaren probeert verwijzingen te verifiëren en te achterhalen hoe we de vele quasi-zekerheden over de Romeinse god kunnen omzeilen.

Niets is zo handig om iets uit het hoofd te leren als een liedje. Voilà: een ode aan Rome, en nog een stuk of tien clipjes om vrolijk van te worden.

Sarcastisch stuk over het ongepaste Vergiliuscitaat bij de bouw van het monument voor 9/11.

Een beetje off topic, maar te leuk om te laten liggen: het ontstaan van de menselijke taal. En nu we toch in de prehistorie zijn, het ontstaan van de akkerbouw ging gepaard met een vervijfvoudiging van de bevolking. Het blijft bizar (akkerbouwers maken langere werkdagen dan jagers/verzamelaars) maar we lijken nu in te zoomen op een oplossing, al blijft de vraag wat er eerder was: maakte een bevolkingsexplosie de akkerbouw noodzakelijk, of leidde de akkerbouw tot bevolkingsgroei?

========================================

JODENDOM en CHRISTENDOM

Mooi artikel van Israel Finkelstein over de relevantie van de "Davidsstad" als werelderfgoed.

Het gebeente van oude martelaren was in de Middeleeuwen kostbare koopwaar, en veel relikwieën zijn vals. Deze maand bleek in elk geval het gebeente van Chrysanthus en Daria oud genoeg, wat overigens niet wil zeggen dat het authentiek is; de middeleeuwers wisten waar de catacomben lagen en haalden er rustig het een en ander op.

========================================

DWAASHEID

Zelden stond er zoveel wartaal bij elkaar als in het stuk dat de fysicus Humphreys wijdt aan de chronologie van Jezus' laatste dagen. Daar waar de evangeliën het oneens zijn, gelooft de hoogleraar ze wel; daar waar ze het eens zijn, gelooft hij ze niet. De inconsistentie ligt er duimendik bovenop. Er is meer waarheidsliefde bij de journalisten van Het Parool, die hun versie bijna direct rectificeerden (hoewel niet online).

Een soortgelijk geval: de loden tabletten (meer; nog meer). Dit keer zijn het politieke belangen die er duimendik bovenop liggen. Als dan toch geleerden zich erover uitspreken, wordt het voor journalisten lastig de zeepbel door te prikken, maar een bona fide krant als - opnieuw - Het Parool schrijft vervolgens een tweede keer als ze ontdekken dat het flauwekul is.

De kern van de zaak is deze: kennis komt voort uit het bewustzijn dat je fouten kunt maken. Kranten rectificeren standaard, maar dat zullen we professor Humphreys niet op afzienbare termijn zien doen. We concluderen af met deze goede raad.

Nog meer dwaasheid deze maand? Vanzelfsprekend. Het was Pasen, dus werden de spijkers van de kruisiging gevonden. Verder ging Rome ten onder door homoseksualiteit - het echte nieuws is hier natuurlijk niet dat de domoor hoogleraar is, maar mag blijven.

En o ja, Sodom en Gomorra zijn verwoest door een meteoriet die insloeg op 29 juni 3123 v.Chr. Twee universitair medewerkers zeggen het, dus het is waar. En als u denkt: dus ze verzinnen iets toe aan de Bijbel wat er niet in staat (meteoren) en ze halen iets weg uit de Bijbel wat wel in is aangegeven (dat de datering een millennium later is), dan zit u fout. U en ik zijn alleen maar te dom om de Olympische hoogten van het academisch debat te bereiken.

========================================

INTERNET

De oude Bibliotheca Orientalis is momenteel digitaal beschikbaar. Dat zijn de geschriften van de Nestoriaanse christenen, waarvan er sommige alleen bekend zijn uit de Vaticaanse bibliotheek en alleen in de achttiende eeuw een keer zijn uitgegeven. Zelfs boeken uit 1719, 1721, 1725 en 1728 zijn dan nuttig.

Het nut is nog concreter bij het inmiddels voltooide Chicago Assyrian Dictionary.

Duizenden en duizenden Google Earth markers: hier. Helaas vaak erg onnauwkeurig.

========================================

OVERLEDEN

Lewis Binford is overleden. Ooit schreeuwde hij een hoop over "nieuwe archeologie", later behoorde hij tot het establishment waar hij tegenaan had geschopt. En of het nu echt iets heeft opgeleverd - uw redacteur weet het niet meer zo zeker als eerst.

========================================

EN TOT SLOT

Geweldig! Rediscovered Fighting System Used By The Gladiators In Ancient Rome!

--

Jona Lendering

http://www.livius.nl/

http://www.livius.org/

http://rambambashi.wordpress.com/

http://twitter.com/#!/JonaLendering

Oude nieuwsbrieven zijn te raadplegen via de website van het Rijksmuseum van Oudheden (2009, 2010, 2011) en bij Aantekeningen bij de Bijbel. Als u de nieuwsbrief wil steunen, kunt u een donatie doen op rekeningnummer 67.07.91.121 t.n.v. Livius, o.v.v. Ondersteuning Nieuwsbrief. Dank u wel.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij