Dit is de achtenzeventigste aflevering van de Livius Nieuwsbrief, een maandelijks verschijnend mailtje voor mensen met belangstelling voor de antieke wereld. Het wordt uitgegeven door Livius. De nieuwsbrief is gratis en u kunt hem doorsturen aan wie u maar wil.

Hoewel de zomer nog moet komen is het najaarsprogramma al redelijk bekend: hier.

Jona Lendering (redactie)

========================================

NIEUW OP DE LIVIUS-WEBSITE

Het artikel over Romeins Narbonne is uitgebreid met een pagina over de opgravingen. Op onze zustersite LacusCurtius: hoefijzers, hoefijzers, hoefijzers. Ook online een vertaling van Lucianus’ Ware geschiedenis (op Elfinspell).

========================================

EGYPTE

In Karnak lijkt de naam van een tot nu toe niet bekende farao te zijn ontdekt.

Het maandelijkse gesleep met mummies: 1, 2, 3, 4, 5, 6.

En verder: Abusir, Abydos, het tweede schip bij de Grote Piramide van Giza, Mendes, de Nag Hammadi-manuscripten, Oxyrinchos, Qubbet el-Hawa en Nubische skeletten.

========================================

HET OUDE NABIJE OOSTEN

De stand van zaken rond de vernietigde ruïnes van Babylon.

Een kleitablet met Babylonische raadsels (geen ervan echt grappig).

Fantastisch verhaal over Ramat Rahel, waar met behulp van stuifmeelkorrels een tuin uit de Perzische tijd (een “paradijs”) is gereconstrueerd. De foto toont overigens het Chehel Sotun-paleis uit Isfahan, dat inderdaad Perzisch is en tenslotte slechts twee millennia jonger is.

Meer Perzië: de oudste tapijten, zoals het Pazyryk-tapijt, dat vijfentwintig eeuwen oud is.

Minder goed nieuws uit Megiddo, waar een opgraving plaatsvindt om de IJzertijdchronologie op orde te krijgen en waar ze vooral organisch materiaal willen hebben dat naar het ¹⁴C-lab kan. Dat ze nu met een schatvondst op de proppen komen, suggereert dat het met het echte onderzoek niet wil vlotten.

Armenië wil een beeld van een oude godin terug – een voorspelbaar verhaaltje met een schitterende foto.

En verder: Ashdod (met gezochte Bijbelse associatie i.v.m. fondsenwerving), Horbat Midras, Ur, Jeruzalem (nog eens) en Hippos-Sussita.

========================================

GRIEKENLAND en TURKIJE (en wijde omgeving)

Een prachtige Griekse helm, opgevist uit zee.

Ook in zee: vier scheepswrakken bij Kreta. Misschien dezelfde waarover vorige maand wat te doen was.

Als het geld er niet meer is om vondsten aan het publiek te tonen, kunnen je ze opnieuw begraven. Dat is niet zo heel ongebruikelijk – het is in Nederland voorgesteld voor het Heerlense badhuis – en het is soms de beste oplossing. Dat het nu in Griekenland gebeurt is triest, maar een catastrofe is het nou ook weer niet.

Wat ga je onderzoeken als alles al is onderzocht? Grieks hondenvoer natuurlijk.

En verder: Titriş Höyük (spectaculair), Tyana,  Pafos,Thessaloniki (meer), Zeugma en de veronderstelde oorsprong van de opgestoken middenvinger.

========================================

ROME EN ZIJN RIJK

Demografie en de ondergang van de Romeinse Republiek.

Beschietingen over Palmyra raken ook de ruïnestad.

Ontdekking van een Romeinse stad, ergens aan de Bulgaarse kust.

En verder: Djerba, de Medici-Venus (model van de Venus van Botticelli) en tot slot weinig nieuws over Atilla.

========================================

BENOORDEN DE ALPEN

Het allerleukste nieuws kwam uit Arlon in de Ardennen, waar de botten zijn gevonden van dromedarissen: het zoveelste bewijs dat deze dieren in de Late Oudheid hebben rondgelopen ten noorden van de Alpen, vermoedelijk als lastdieren.

Voor nieuws waar je helemaal blij van wordt moeten we naar Frankrijk, waar de afdeling Late IJzertijd van het archeologisch museum van Saint-Germain-en-Laye weer open is: de vondsten uit Alesia. Ook de eigenlijke opgraving is vernieuwd. Eind maart is alles weer toegankelijk, en dat werd tijd.

Plannen om de Romeinse limes in het Nederlandse rivierenlandschap op de Werelderfgoedlijst te zetten.

Begrafenisondernemers waren destijds nogal gemakzuchtig.

De Romeinse eenheid die deelnam aan het gevecht op de Harzhorn lijkt het Vierde Legioen Flavia Felix te zijn geweest.

Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: een IJzertijdwrak, Cawston, Kirkton, Potters Bar, Plymouth, Preston en als bonus Rome en Ierland.

En verder: Hedemünden, Tienen, limesfort Pohl, de Brittenburg & problemen in de Betuwe.

========================================

JODENDOM EN CHRISTENDOM

En toen was er ineens het gerucht dat er een eerste-eeuws manuscript zou zijn van het Evangelie van Marcus. Er wordt dan tegen teveel optimisme gewaarschuwd, en er is nog een waarschuwing, maar het verhaal blijft hangen, terwijl niemand het fragment ooit heeft gezien.

En verder: een joodse Indiana Jones blijkt een fraudeur & christelijke ideeën over anticonceptie.

========================================

OVERIG

Best lastig, Hebreeuws – en meer.

De oudheden van Egypte en Griekenland worden bedreigd en moeten worden verdedigd. Zoveel is zeker, maar het in dit stukje geboden argument, dat we barbaren zouden zijn als we het niet doen, is nogal sleets. We moeten een ander jargon vinden als we onze oudheden willen redden.

In Libië is veel geplunderd en de toeristen blijven weg. Dat laatste heeft natuurlijk veel te maken met de burgeroorlog, maar het toerisme was al aan het afnemen doordat Libië zich te duur had gemaakt en de echte monumenten (bijv. de Limes Tripolitanus) niet ontsloot.

En verder: Bronstijdkrijgers op Sardinië, en een Bronstijdhut op de Liparische eilanden, Tartessus, Himyar (erg leuk).

========================================

DWAASHEID

Ook dit jaar gaat Pasen niet voorbij zonder dat de oudheidkunde zichzelf volslagen voor schut zet.

De hype van de maand: je vind de resten van een oude goudmijn en roept meteen dat de koningin van Sheba daar haar edelmetaal vandaan haalde. Je wordt soms zo moe van de overdrijvingen waarmee archeologen naar fondsen hengelen, zo verschrikkelijk moe.

========================================

BOEKEN

Uw redacteur moest een bescheiden Duits boek, Die römische Armee im Experiment, bespreken, en nam een aanloop door eerst uit te leggen waar de geesteswetenschappen ook alweer voor dienen.

========================================

INTERNET

“Idiocy lives on the pages of Wikipedia”: misschien wat erg hard gesteld, en niet aardig voor de honderden bona fide medewerkers, maar er zit een kern van waarheid in.

========================================

EN TOT SLOT

Geweldig filmpje over een Romeinse patrouille die het aan de stok krijgt met enkele primitieve Welshmen.

========================================

Oude nieuwsbrieven zijn te raadplegen via de website van het Rijksmuseum van Oudheden (2009, 2010, 2011, 2012) en bij Aantekeningen bij de Bijbel. Als u de nieuwsbrief wil steunen, kunt u een donatie doen op rekeningnummer 67.07.91.121 t.n.v. Livius, o.v.v. Ondersteuning Nieuwsbrief. Dank u wel.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij