Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Dit is de 155e aflevering van de Livius Nieuwsbrief met nieuws over de Oudheid. Ruim 7200 abonnees ontvangen de nieuwsbrief elke maand gratis; voor adreswijzigingen en afmeldingen volstaan uitsluitend mailtjes naar nieuwsbrief@livius.nl.
Jona Lendering (redactie)
======================================
LIVIUS’ EIGEN NIEUWS
Een greep uit het Liviusaanbod: dit najaar zijn er cursussen over de geschiedenis van de Oudheid (Bussum, Zoetermeer), de Zijderoute (Dronten, Haarlem, Hoorn, Zaanstad), Constantijn de Grote (Gouda) over de geschiedenis van de oudheidkunde (Amsterdam) en over de Romeinen in de Lage Landen (Schagen). En verder is er een lezingenmiddag, georganiseerd door de Vrienden van Livius, over Perzië.
Op onze blog: de Nubische koningen van Egypte, het British Museum, Diogenes van Oinoanda en wat betekende een maansverduistering in Babylonië? Een bespreking van een nieuwe vertaling van de Didache en de leuke expositie “land van Latijn” in Franeker.
In de reeks museumstukken: Tepe Hissar, een Romeins muzikantengraf, een slavenketen, een jagende leeuw en een gekooide vogel. In de reeks Methode op Maandag: de betrekkelijkheid van periodisering. Plus drie krabbels over Byzantium: de stichting van Constantinopel, de godsdiensttwisten en een walvis.
======================================
HET MOOISTE VAN DE MAAND
In onze erkend subjectief “het mooiste van de maand” genoemde rubriek dit keer het bericht dat in Krefeld-Gellep niet één maar twee trofeeën zijn gevonden uit de tijd van de Bataafse Opstand.
======================================
EGYPTE
U leest over de electromagnetische krachten van de Grote Piramide en u barst in lachen uit. Maar dit schijnt toch serieus te zijn. In elk geval ligt 1 april alweer een paar maanden achter ons.
Leuk stukje over een scheepsmodelletje dat licht werpt op de wijze waarop de Zeevolken zich verplaatsten.
Er was een sarcofaag in Alexandrië en hoewel iedereen grappen maakten van “pas op, er zit een mummie in met een gruwelijke vloek”, viel het allemaal reuze mee: drie skeletten en een hoop rioolwater.
Verschillende Egyptische koningen kunnen “de laatste farao” worden genoemd, zoals Taharqo, Nektanebo en de schimmige Chababash. Silvia de Wild blogt over het vrijwel vergeten koninkrijk Nobatia.
En verder: Amarna, Elkab, Giza, Minya, Saqqara. En als zomerse verrassing is daar de ooit onvermijdelijke doctor Zahi Hawass weer, “the Osiris of antiquities”
======================================
HET OUDE NABIJE OOSTEN
De koppenmaker van het NRC Handelsblad veroorloofde zich een lolletje (“zij dronk ranja met een rietje”) maar het eigenlijke stuk over bier is interessant. En nog meer bier.
Geplunderde voorwerpen uit Nimrud en Palmyra duiken op in Londen. Vooral het laatste is verontrustend omdat het suggereert dat de Russen profiteren van de zwarte handel. Geen kleine speler dus. Plus de schade in Ebla. Plus een overzichtsartikel over de strijd daartegen. Vergelijk.
En verder: Sidon, vijfhonderd graven in Kerman, sporen van de Perzische verovering van Sardes.
======================================
DE OUDE GRIEKEN
Leuk artikel over oud-Griekse muziek.
Een inscriptie met een Odyssee-fragment uit Olympia is interessant maar werd gehypet – en zowaar doorgeprikt.
En verder: een Romeins graf op Sikinos.
======================================
ROME EN ZIJN RIJK
Bulgarije heeft altijd interessant nieuws, zoals de opgraving van een groot Thracisch graf uit de Romeinse tijd.
Misschien is er een fragment gevonden van een nog onbekend werk van Galenus.
Is er een kerk opgegraven bij de Milvische Brug? Uw redacteur wordt moe van de talloze claims vóór er een rapport ligt.
En verder: Istanbul en Magnesia.
======================================
BENOORDEN DE ALPEN
Veel aandacht voor wat dankzij de droogte zichtbaar is in Nederland en in Vlaanderen. Uw redacteur begreep het even niet en een van de abonnees van deze nieuwsbrief attendeert op de consequenties voor de Malta-wetgeving.
In Keulen is een gebouw ontdekt dat door de archeologen is geïdentificeerd als bibliotheek. Eigenlijk weten we niet zo goed hoe antieke leeszalen eruit zagen, dus dit is interessant.
Een artikel over twee gereconstrueerde Romeinse schepen op de Rijn is vooral interessant om de voorlaatste alinea, waar de betrokkenen aangeven dat voorlichting méér behoort te zijn dan de eerste lijn waar het, langs de limes, veel te vaak bij blijft. Er is vervolg nodig, verdieping. Als dit het begin is van volwassen limes-voorlichting, is het dikke winst.
“Loopt de oudste weg van Nederland over onze campus?”, vragen ze zich af in Nijmegen. Journalistieke beginnerswijsheid: als de kop is geformuleerd als vraag, is het antwoord nee.
Voor illegale opgravingen hoef je niet naar Irak of Syrië of Egypte. Putten is dichterbij.
Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: Alderney, Carmarthen, Monmouth, de Orkney-eilanden, isotopenonderzoek in Stonehenge. En ook daar in het westen was het droog.
En verder: Attendorn, de Maas-wrakken nog eens, Tiel-Medel, een graf uit Zülpich.
======================================
ISRAËL, JODENDOM EN CHRISTENDOM
Ook deze maand zou de nieuwsbrief incompleet zijn zonder een gevalletje oudheidkundige standaardoverdrijving. Klik maar niet hier als u uw zonnige humeur wil behouden. En ook dit moet u maar niet lezen. En lees liever dit interview met Jürgen Zangenberg over hypes.
Sprekend over Zangenberg: die is weer bezig in Horvat Kur.
Palimpsesten in het Catharina-klooster in Egypte (in Toebosch’ Eigen Tijdschrift).
En verder: Lod. Gewoon mooi.
======================================
OVERIG
Vrij spectaculair: bewijs dat de mensen al brood maakten van wild graan, vóór de uitvinding van de landbouw.
Het elegantere schrijfwerk: zonder ook maar een onvertogen woord te gebruiken, brandt de Belgische classicus Patrick Lateur een boek over Hannibal tot op de grond toe af.
Om helemaal blij van te worden: prachtig Skythisch/Sakisch goud uit Kazachstan.
======================================
HET DOMSTE VAN DE MAAND
In onze erkend subjectief en hopelijk voor het laatst noodzakelijke “het domste van de maand” genoemde rubriek dit keer meer over het archeologisch onderzoek in Noordwijk, waarbij op aanwijzing van een paragnost wordt gezocht naar de schedel van een heilige die niet bestaat en men vervolgens “hebbes!” roept. In een vrij land is zoiets toegestaan, maar echt verheffend is het niet.
======================================
BOEKEN
De boekenrubriek in de Livius Nieuwsbrief wordt verzorgd door Roel Salemink van de Amsterdamse Athenaeumboekhandel, die u de boeken snel zal leveren als u gebruik maakt van de onderstaande links.
De Britse archeoloog Richard Hingley schreef Londinium: A Biography. Roman London from its Origins to the Fifth Century, een mooi geïllustreerd boek over de ontwikkeling van de stad Londen onder de Romeinen van de eerste tot en met de vijfde eeuw na christus.
In Writing on the Wall. Graffiti and the forgotten Jews of Antiquity probeert archeoloog Karen Stern de schrijfsels en tekeningen die de gewone, niet tot de elite behorende joden achterlieten op de muren van hun leefomgeving te interpreteren en hiermee deze ‘stille’ groep een stem te geven: “Just like their neighbors throughout the eastern and southern Mediterranean, Mesopotamia, Arabia, and Egypt, ancient Jews scribbled and drew graffiti everyplace–in and around markets, hippodromes, theaters, pagan temples, open cliffs, sanctuaries, and even inside burial caves and synagogues.”
Vertalingen verschenen van boeken van Matthew Kneale en Mary Beard. Rome, een geschiedenis van de stad in zeven plunderingen beschrijft de geschiedenis van de eeuwige stad aan de hand van de vele keren dat de stad werd ingenomen. Hoe wij kijken, met gelovige ogen gaat over hoe de mens zichzelf door de tijd heen afbeeldde en hoe wij daar tegenwoordig naar kijken.
Beyond the Nile, Egypt and the Classical World, is de catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling in het J. Paul Gettymuseum in Los Angeles waarbij kosten nog moeite zijn gespaard om de meest relevante en de mooiste objecten bij elkaar te brengen. In het RMO wordt op 5 september een middag georganiseerd rondom het thema en het boek:
======================================
EN TOT SLOT
Een overzicht van beroemde LP-hoezen waarmee je mensen op de mouw kunt spelden dat deze bands door de Oudheid zijn geïnspireerd.
Toota witharsechwanoo!
======================================
Oude nieuwsbrieven zijn te raadplegen via de nieuwspagina van het Rijksmuseum van Oudheden en bij Aantekeningen bij de Bijbel.
======================================
PS
Nog even het cursusaanbod: dit najaar zijn er cursussen over de geschiedenis van de Oudheid (Bussum, Zoetermeer), de Zijderoute (Dronten, Haarlem, Hoorn, Zaanstad), Constantijn de Grote (Gouda) over de geschiedenis van de oudheidkunde (Amsterdam) en over de Romeinen in de Lage Landen (Schagen). En verder is er een lezingenmiddag, georganiseerd door de Vrienden van Livius, over Perzië.
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
