Literatuur
Bijbelteksten

Achitofel

Achitofel was de raadgever van David en later van Absalom.

Bijbel

Hij was de opa van Batsheba. In 2 Samuel 11:3 lezen we dat ze de dochter was van Eliam, welke in 2 Samuel 23:34 de zoon van Achitofel wordt genoemd.

Het verraad van Achitofel

Achitofel was één van Davids adviseurs (1 Kron. 27:33) die de koning later verraadde en als een van de eersten overliep naar het kamp van Absalom, toen die een poging deed naar de macht (2 Sam. 15:12). Hiervandaan komt de uitdrukking: Een Achitofel, is een onbetrouwbaar raadgever. Maar onbetrouwbaar of niet, hij was wel één van de beste politici uit zijn tijd, dat blijkt niet alleen uit het gezegde En in die dagen was Achitofels raad, dien hij raadde, als of men naar Gods woord gevraagd had (2 Sam.16:23), je zou kunnen zeggen dat zijn woord gold als een goddelijk orakel. Maar ook uit de noodkreet van David, toen men hem verhaalde dat Achitofel in het kamp van zijn zoon Absalom zat: O, HEERE! maak toch Achitofels raad tot zotheid (2 Sam. 15:31) blijkt dat David deze man vreesde.

Bekend is de geschiedenis waarin hij Absalom adviseerde direct slag te leveren tegen David (2 Sam. 16:10-23) die op de vlucht was. Vanuit militair oogpunt een zeer goede raad, immers de vijand moet je aanvallen voordat deze zich kan (her)groeperen. Absalom volgde deze raad echter niet op, door toedoen van een zekere Husai die als spion voor David werkte (2 Sam. 15:32-34, 37) en die adviseerde dat hij het beste eerst een legermacht moest samenstellen uit alle stammen van Dan (in het hoge noorden) tot Ber-Seba (in het zuiden) toe, omdat zijn vader nog steeds een moedig strijder was omringt door allerlei eersteklas soldaten. Met dit leger zou Absalom nog een kans maken. Toen Achitofel zag dat Absalom zijn advies naast zich neer had gelegd, ging hij naar zijn familie, gaf ze nog enige instructies en beroofde zichzelf door ophanging van het leven (2 Sam. 17:23).

De grote vraag is waarom hij zelfmoord pleegde, zelfs voordat het tot een treffen kwam tussen Absalom en David. Stellig niet omdat hij, zoals in het Boek staat, in het openbaar was vernederd (2 Sam. 17:23). Hij was een te goed politicus en wist dat nu zijn raad niet werd opgevolgd, dit het einde was, Absalom zou verliezen en dat vroeg of laat hij door David terechtgesteld zou worden. Een andere vraag is waarom hij naar Absalom overliep en om die reden later een onbetrouwbaar raadgever werd genoemd. Hij was bij David slechts één van de vele adviseurs, kon het zijn dat hij bij Absalom meer macht zou krijgen? Dat was stellig niet het geval, Absalom wist dat Achitofel achter hem zou staan en haalde hem om die reden in het allereerste begin er al bij (2 Sam. 15:12).

Als we de geschiedenis van Achitofel bestuderen dan blijkt dat hij al een oudere man was, met volwassen kinderen en kleinkinderen. De specifieke reden waarom Achitifol samenzweerde tegen David, was dat hij een zoon Eliam had (2 Sam. 23:34) welke een dochter Batsheba (2 Sam. 11:3) had. Het was deze kleindochter Batsheba, waarop David zijn oog had laten vallen en met wie hij een buitenechtelijke relatie aanging. Toen ze zwanger werd, liet hij haar man de Hethiet Uria vermoorden, door hem in een zelfmoordcommando naar de voorste linies van een vijandelijke stad te sturen (2 Sam. 11:17). Het was deze daad waarom Achitofel David haatte. Het was deze geschiedenis die hem tegen David opzette en zeer waarschijnlijk heeft hij jarenlang naar wraak gezocht, het is dan ook niet verwonderlijk dat toen hij eindelijk de kans kreeg hij zulke adviezen gaf die David hard moesten treffen. Zijn eerste raad was dan ook zoals David Bathseba "nam" van Uria, zo moest Absalom de (bij)vrouwen van David nemen (2 Sam. 16:21-22), zodat via deze daad David op zijn hardst werd getroffen, wat ook later bleek dat dit inderdaad zo was (2 Sam. 20:3). Toen hij zag dat  zijn raad niet werd opgevolgd wist hij dat zijn euvele daden hem nooit vergeven zouden worden. En dat was de reden waarom hij zelfmoord pleegde. Niet dat hij in het openbaar werd vernederd, of dat hij als politicus slechte adviezen zou geven.

Terminologie

De naam אֲחִיתֹפֶל ^H302 Achitofel is afgeleid van אח ^H251 en תפל ^H8602 en betekent "mijn broeder is dwaas (dwaasheid)".

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!