Literatuur
Bijbelteksten

Alexander de Grote

Macedonische koning die een groot deel van het Midden Oosten veroverde.

Wordt niet in de Bijbel genoemd, hoewel verschillende profetieën (Daniel 7:7) op hem lijken te wijzen.

Leven van Alexander

In 356 v.C werd Alexander geboren, zijn vader was koning Philippus II. Alexander kreeg een goede opvoeding, met les van Aristoteles. Hij moest hierom ook Homerus lezen, wat “zijn bijbel” werd. Gefascineerd door Achilles, dacht hij dat Achilles zijn voorouder was.

In Alexanders jeugd was zijn vader druk bezig het kleine Macedonië uit te breiden. Hij veroverde o.a. Griekenland en vocht veel tegen Perzië. Helaas voor Philips II werd hij vermoord door één van zijn lijfwachten, wat Alexander op de troon bracht. Dit ging allemaal niet zo makkelijk, want de 20-jarige jongen moest heel wat respect verdienen. Er waren opstanden, die hij moest tegengaan. Na ongeveer een jaar weer oorlogen gevoerd te hebben in Griekenland, kon hij zich eindelijk gaan richten op Perzië. Hij had zijn respect gekregen.

In 334 kwam Alexander in Troje, waar hij moed kreeg, hij deed enkele rituelen en nam een heilig schild mee.

Hierna moest hij vechten in Granicus, deze slag won Alexander. Ook bij Halicarnassus won hij. Toen kwam hij in Gordium, waar hij de zogenaamde Gordiaanse knoop doorhakte, waardoor hij “koning van Azië” werd.

Hierna ging hij door naar de Levant en versloeg hij Darius III bij de slag van Issus. Darius vluchte en liet zijn vrouw en kinderen achter (, die Alexander respectvol behandelde).

Na dit moest hij Tyrus nog aanvallen, wat een moeilijke belegering was. Hij kruiste alle mannen van militaire leeftijd en verkocht de vrouwen en kinderen.

Nu was zijn tocht richting Egypte redelijk makkelijk, op Gaza na. Na 3 keer verslagen te zijn overwon Alexander dan de 4e keer. Hij bracht alle mannen weer om en verkocht weer de vrouwen en kinderen. Jeruzalem verwelkomde hem echter, en volgens Josephus werd hem Daniël 8 getoond, met een profetie over hem (Antiquities XI van Josephus, hoofdstuk 8, zie volgend artikel voor iets meer informatie). Alexander spaarde Jeruzalem en trok naar Egypte waar hij werd verwelkomd als een bevrijder en hij werd gekroond tot “Meester van het universum” en zoon van Amun. Hij stichte hier ook de stad Alexandrië.

Na Egypte moest hij weer verder richting Mesopotamië. Hier hoorde hij van verspieders dat zijn tegenstander een enorm leger had verzameld.

Toch overwon Alexander. Hij viel vroeg in de morgen aan, terwijl Parmenion de leiding nam over de linkerflank, viel Alexander met de rechterflank aan. Veel meer kunnen we niet zeggen over de slag bij Gaugamela, alleen dat de Macedoniërs wonnen. Darius ontkwam weer.

Niemand kon Babylon nog beschermen en Alexander werd ook daar benoemd als koning van de wereld. Bij Susa vond nog een beslissende slag plaats, welke Alexander ook won.

Toen Alexander in Persepolis (hoofdstad) kwam, liet hij het verbranden zodra hij weer wegging en hij ging op zoek naar Darius III. Bessos (Darius’ oude rechterhand) vermoorde Darius in een ruzie en werd koning van Perzië. Bessos, of nu Artaxerxes IV genaamd, voerde nog 3 jaar lang een guerrilla oorlog, waarna hij uiteindelijk ook moet opgeven.

Nu Alexander ook officieel koning van Perzië was, moest hij ook het Perzische volk tevreden houden. Hierdoor nam hij enige Perzische gebruiken over, wat negatief viel bij sommige Grieken. Er werden complotten tegen hem gemaakt. Hij loste dit op en ging naar India. Hij leidde hier een oorlog tegen alle kleine clans, waar hij zelf gewond raakte. Hij won en ging verder.

Hij moest Hydaspes veroveren. De leider hiervan vocht zo dapper, dat Alexander een verbond met hem sloot.

Het leger, dat nu bang was om verder te gaan, ging nu staken. Ze wilden terug. Alexander gaf uiteindelijk toe. Op de terugweg pakte Alexander nog enige opstandelingen aan.

In Babylon werd hij echter ziek en hij stierf daar, op 32-jarige leeftijd, aan koorts.

Bijbel - Daniël

Veel mensen denken dat deze man genoemd wordt in het Bijbelboek Daniël. Zoals welbekend is verbleef Daniël in Perzië.

Het gaat dan met name om Daniël 8:5-8 :

Toen ik dit overlegde, ziet, er kwam een geitenbok van het westen over den gansen aardbodem, en roerde de aarde niet aan; en die bok had een aanzienlijken hoorn tussen zijn ogen.

En hij kwam tot den ram, die de twee hoornen had, dien ik had zien staan voor den vloed; en hij liep op hem aan in de grimmigheid zijner kracht.

En ik zag hem, nakende aan den ram, en hij verbitterde zich tegen hem, en hij stiet den ram, en hij brak zijn beide hoornen; en in den ram was geen kracht, om voor zijn aangezicht te bestaan; en hij wierp hem ter aarde, en hij vertrad hem, en er was niemand, die den ram uit zijn hand verloste.

En de geitenbok maakte zich uitermate groot; maar toen hij sterk geworden was, brak die grote hoorn, en er kwamen op aan deszelfs plaats vier aanzienlijke, naar de vier winden des hemels.

Hoewel je hier veel meer in kunt zien dan Alexander de grote, wordt dit gedeelte veelal aangehaald als profetie die 250 jaar na het schrijven van Daniël in vervulling ging.

Toch vind ik het persoonlijk belangrijker om te kijken wat voor invloed deze man heeft gehad op de bijbelse grond!

Ondanks dat er weinig over hem in Israël bekend is, kunnen we er iets over zeggen. Josephus verteld ons dat Alexander even stopt in Jeruzalem waar hij onder de indruk is van JHWH, hij gaf de hogepriester een hand en ging God aanbidden. Daar werd het boek Daniël aan hem getoond en Alexander wist dat hij hiermee bedoeld werd (Zie Antiquities XI van Josephus, hoofdstuk 8).

Dit is allemaal een beetje overdreven, misschien zelfs wel een concrete leugen. Het is behoorlijk onwaarschijnlijk dat Alexander echt zo onder de indruk kwam van JHWH, als hij zichzelf nog steeds de zoon van Ammon noemt, zo zijn er nog wel andere bezwaren (http://www.livius.org/aj-al/alexander/alexander_t35.html#1, bevat ook een Engelse vertaling van Josephus ), maar ik ben hier niet om daarover te oordelen.

Zo komen we eigenlijk nog steeds weinig verder met Alexander, waarom is hij nou zo belangrijk? Is hij wel zo belangrijk (voor ons als christen)?

Eigenlijk wel. Zoals al is gezegd viel zijn rijk na zijn dood uiteen. Hier kwamen ook een tweetal leiders, Ptolomaeus en Seleucus, genaamd uit voort. Dit werden de leiders van Egypte (Ptolomaeus) en die omgeving (=Asia van Seleucus). Zij zetten de hellenisering, die Alexander in gang had gezet, voort.

Dit vond uiteindelijk wat problemen. Waarbij het bekendste probleem toch wel de opstand der Makkabeëers is. Deze opstand mond uit in een nieuwe overheersing, namelijk die van de Hasmoneëers (152 v.C).

Na de Hasmoneëers komen de Romeinen in 64 v.C, onder leiding van Pompeius. Hij veroverde Jeruzalem en de Romeinse senaat zette in ong. 40 v.C Herodes de Grote op de troon, als koning van de Joden.

Het is natuurlijk heel erg kort door de bocht om te zeggen dat door Alexander de Romeinen uiteindelijk de overheersing over Israël namen, maar het speelde wel mee. Het leven van Alexander heeft Israël beïnvloed, m.n. Door zijn opvolger Ptolomaeus. De hellenisering is hiermee doorgezet, Israél heeft nog een poging tot vrijheid gewaagd, waarop uiteindelijk Pompeius komt en Israël bezet.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!