Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Een draagstoel of palanquin is een overdekte stoel die door twee, of meer mensen aan lange stokken gedragen wordt. Tegenwoordig zijn ze vooral bekend uit het verre oosten waar de rijken het als een vervoersmiddel gebruiken.
In de Bijbel wordt alleen in Hooglied melding gemaakt van een draagstoel (Hoogl. 3:7-10), als de bruid bewaakt door de garde naar de bruidegom wordt vervoerd. Uit de beschrijving blijkt duidelijk dat het hier om een zeer luxe stoel ging, die niet alleen van verschillende soorten kostbaar hout uit de Libanon ging (daar kwam het beste hout vandaan), maar ook bekleed was met bladgoud en zilver. Daarnaast (omdat je natuurlijk wel aangenaam moest zitten) waren er ook dure gordijnen (tegen de zon) en kussens. Het aardige is dat het Hebreeuwse woord te maken heeft met een "nest" en in later tijden werd de draagbank geassocieerd met een "bruids-nest".
Gezien de gewoonte dat in het oude Egypte goden op draagstoelen werden vervoerd tijdens religieuze optochten, heeft men wel eens gedacht dat ook de Ark des Verbonds een soort palanquin was als een "nest" voor de tien geboden en de aanwezigheid van God.
מִטָּה miṭṭāh “koninklijke draagbare bank” bedekt met kleden, dekens en kussens (HALOT 573 s.v. מִטָּה; BDB 641 s.v. מִטָּה). Het zelfstandig naamwoord is gerelateerd aan het Ugaritisch mtt “bed” (UT 1465). Wordt alleen in Hooglied 3:7 genoemd.
De Mishna gebruikt אַפִּרְיוֹן in verwijzing naar een draagstoel (cf. Hoogl. 3:9): "In de laatste oorlog [Bar Kochba] beslisten zij dat een bruid niet op een אַפִּרְיוֹן draagstoel de stad in mocht gaan. Maar onze rabbi’s stonden de bruid nadien toe in een אַפִּרְיוֹן draagstoel de stad in te gaan" (Sotah 9:14, vert. Neusner).
Het gebruik van dit soort draagstoelen in Israël duurde minstens tot de periode van Bar Kochba, want we lezen in de Mishna dat "In de laatste oorlog [Bar Kochba] beslisten zij dat een bruid niet op een draagstoel de stad in mocht gaan. Maar onze rabbi’s stonden de bruid nadien toe in een draagstoel de stad in te gaan" (Sotah 9:14, vert. Neusner).
In het oude Egypteen in veel, oosterse rijken zoals India en China, werden heersers en standbeelden van goden vaak in het publiek overgebracht, vaak in optocht, zoals tijdens staatsceremoniële of religieuze festivals.
In het oude Rome werd de palanquin een lectica of sella genoemd, waarin leden van de keizerlijke familie, hoogwaardigheidsbekleders en andere leden van de rijke elite, werden vervoerd.
Uit de 3de vergadering van Braga (675 n.C.) blijkt dat het een gewoonte was dat bisschoppen zich lieten vervoeren in een draagstoel en werd bepaald dat bij ceremoniële optochten ze voortaan moesten lopen. In de Katholieke Kerk werden pausen vroeger op dezelfde manier gedragen in de Sedia gestatoria, die later (vanaf 1978) door de Pausmobiel werd vervangen.
Aangemaakt 20 december 2011
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
