Literatuur
Bijbelteksten

Pseudowetenschap

Pseudowetenschap, is een aanduiding voor een stelsel van opvattingen dat de toets van de wetenschappelijke methode niet doorstaat maar door aanhangers toch als wetenschap wordt gepresenteerd.

Beschrijving

Veelal betreft het opvattingen, uitspraken, of handelingen die de toets van een wetenschappelijke methode niet doorstaan, bijvoorbeeld doordat nieuwe inzichten in de wetenschap deze hebben weerlegd. Vaker slaat het op het imiteren van wetenschappelijke uiteenzettingen en verklaringen, zonder dat er (enig) onderzoek wetenschappelijk is gedaan of slechts zeer summier wetenschappelijk onderzoek gebruikt.

Vooral bij complottheorieën zien we vaak dat allerlei pseudowetenschappelijke argumenten worden gebruikt die in de meeste gevallen direct zijn te ontkrachten. Waarbij een van de meest bekende voorbeelden de 'platte aarde' is.

Kenmerken

Een theorie of opvatting kan geclassificeerd worden als pseudowetenschap als het is aantoonbaar dat zij niet aan de wetenschappelijke criteria voldoet. Zo bestaan pseudowetenschappelijke theorieën veelal uit:

• dat zij niet verifieerbaar zijn (bv. als iets is ontdekt, moet dat ook door een onafhankelijke onderzoeker gecontroleerd kunnen worden);
• het citeren uit niet bestaande of ontoegankelijke werken of het bewust verkeerd citeren van werken (een voorbeeld is Alexander Hislop die in zijn boek The Two Babylons dit deed);
• dat zij zich niet verder ontwikkelen en nieuwe inzichten in de wetenschap niet meenemen;
• dat zij zich baseren op verouderde literatuur waarvan duidelijk is dat die niet meer relevant zijn.

Terminologie

Pseudowetenschap (verouderd Pseudo-wetenschap) overgenomen uit het Engels waar het een samenstelling is van het Grieks ψευδής ^G5571 "onwaar" en het Latijn scientia "kennis" (OED, lemma pseudoscience; The St. James's Magazine, "The Pseudo-sciences" Vol. January 1842, p. 162).

Christelijke pseudowetenschap

Helaas treffen we ook pseudowetenschap aan onder christenen. Mogelijk is een van de redenen dat bij veel christenen, om wat voor reden dan ook, de gewone wetenschap, in het verdachtenbankje zit. Veelal zijn het personen die de drang hebben om de Bijbel te bewijzen. Nu is met dit laatste niets mis mee, in de Bijbel staan veel historische beschrijvingen van allerlei personen en gebeurtenissen, echter diverse van deze beschrijvingen zijn niet in andere literatuur overgeleverd of zijn (nog) geen archeologische bewijzen van geleverd. Daarnaast moet men goed beseffen dat de Bijbel geen wetenschappelijk boek is en dat het heel veel zaken gewoonweg niet beschrijft of niet beschrijft op een manier die wij moderne mens graag zouden willen. We zien dan ook dat veel Bijbelteksten zijn onderzocht en dat van veel gegevens we weten dat die waar zijn, bijvoorbeeld niet alleen weten we waar Jeruzalem is, maar ook door archeologische opgravingen dat deze al zeer oud is. Aan de andere kant blijkt dat sommige onderzoeken achteraf toch niet zo valide zijn, een voorbeeld is de graftuin waar in 1883 de Britse generaal Gordon en graf vond en een heuvel die op een schedel leek en vervolgens een populaire bedevaartplaats werd. Uit onderzoek bleek dat niet alleen dat het graf vele eeuwen ouder was, maar ook dat de locatie niet klopte. Dit is voortschrijdend inzicht, het is dan ook jammer dat ook nu nog steeds  pseudowetenschappelijke artikelen verschijnen waar dit latere onderzoek bewust wordt genegeerd.

Het met allerlei (verouderde of achterhaalde) argumenten komen of zelfs met complete fantasieverhalen is een duidelijk kenmerk van christelijke pseudowetenschap. Een ander bekend voorbeeld is de zelfbenoemde archeoloog Ron Wyatt die naar eigen zeggen de Ark van Noach, de route van de Exodus (cf. Jebel el Lawz), de kopermijnen van Salomo en nog veel meer ontdekkingen heeft gedaan. Had hij deze ontdekkingen allemaal echt gedaan dan was het vrij simpel om het te verifiëren, echter niet alleen zijn diverse van zijn ontdekkingen niet te controleren, ook blijkt dat bij verificatie hij grove fouten heeft gemaakt (bv. een Ottomaans fort een Egyptisch fort te noemen, of een Romeinse pilaar in de tijd van Salomo te plaatsen. cf. Jebel el Lawz waar dit verder wordt uitgewerkt) en toen hij erop werd gewezen deze weigerde te rectificeren.

Het probleem is dat de christenen die dit soort pseudowetenschappelijke claims verkondigen niet alleen zichzelf belachelijk maken, maar vooral ook Gods Woord omdat niet-christenen menen dat dit soort "claims" het bewijs zijn dat de Bijbel niet waar is en meer indirect de christenen als fantasten neerzetten.

Voorbeelden

• Maria was de vrouw van Jezus; Men beweert dan dat de Rooms-katholieke kerk bewijzen achterhoudt. Dit verhaal is gepopulariseerd in Dan Brown's roman De Da Vinci Code.
• Platte Aarde theorie; Waarbij men ervan uitgaat dat de NASA en andere ruimtevaartorganisaties het idee in stand houden dat de Aarde bol is.

Aangemaakt op 19 juni 2019, laatst gewijzigd 18 juli 2019

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!