Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Het blad, mv. bladeren (Hebreeuws עָלֶה H5929, Aramees עֳפִי H6074) van planten en bomen zijn een van de organen van varens en zaadplanten. De bladeren vormen gezamenlijk de bebladering van de plant.
Bladeren van bomen worden in diverse situaties genoemd, de eerste keer komen we de vijgenbladeren tegen die als kleding dienen bij Adam en Eva (Gen. 3:7). Daarna wordt aan het einde van de zondvloed verhaalt dat een duif met een afgebroken olijfblad bij Noach komt (Gen. 8:11) en een symbool van herstel is.
Zowel het afvallen van bladeren (Jes. 1:30; 34:4; 64:6; Jer. 8:13), als het door de wind weggeblazen wordt regelmatig genoemd (Lev. 26:36; Job 13:25). Waarbij het afvallen van de bladeren dan vaak als waarschuwend symbool wordt gebruikt dat het volk op die manier verspreid zal worden (Jes. 1:30) als het God niet gehoorzaamd, of dat het geruis van deze afgevallen bladeren angst bij de vijand zal aanjagen (Lev. 26:36). Meer praktisch staat het voor de tijdelijkheid van het leven (Jes. 64:6).
Het niet afvallen van bladeren wordt daarentegen gezien als een teken van voorspoed (Ps. 1:3; Spr. 11:28; Jer. 17:8; Ezech. 47:12).
Het Nederlands blad, bladeren (of het oudere mv. blader) is waarschijnlijk etymologisch verwant met bloeien, t.w. eene Indogermaansche afleiding met -tó van een zwakken stamvorm (WNT, lemma bladI).
Het Hebreeuws עָלֶה H5929 is afgeleid van עָלָה H5927 "komen", in de zin van datgene wat uit de boom komt. Het heeft dan ook zowel de betekenis van "blad" (cf. Gen. 3:7) en van "tak" (cf. Neh. 8:16) of een combinatie daarvan (cf. Gen. 8:11) en uit de context moet worden afgeleid welke betekenis het heeft.
Bladeren kunnen zeer divers eruit zien, sommigen zijn groot, anderen klein, of komen in de vorm van naalden voor. Ook is het mogelijk dat bij sommige planten er verschillende soorten bladeren zijn. Bijvoorbeeld sommige komen ook voor bij de bloemen van een plant. Terwijl anderen (in droge warme gebieden) naaldachtig zijn om zo de verdamping via de bladeren te minimaliseren.
De complexiteit van de structuur van bladeren hangt af van het soort plant, bij mossen zijn deze een stuk eenvoudiger dan bijvoorbeeld bij zaadplanten. De bladeren van zaadplanten hebben meerdere cellagen, met verschillende gespecialiseerde celtypen en weefsels, zoals het bladmoes en de vaatbundels van de bladnerven.
Het blad vervult meerdere functies bij de plant of boom, waaronder fotosynthese, de verdamping van water en de afvoer van afval uit de plant.
Met behulp van fotosynthese wordt in bladeren, onder invloed van zonlicht, uit kooldioxide (CO2) en water glucose geproduceerd, met als bijproduct zuurstof (O2).
Daarnaast houden de bladeren door verdamping en capillariteit een waterstroom op gang in de plant. In dit water zitten voedingsstoffen die de plant actief heeft opgenomen uit de bodem. Bij sommige planten kan het voorkomen dat het wortelstelsel teveel water opzuigt en welke dan via de bladeren wordt afgescheiden, dit wordt guttatie genoemd (en mag niet verward worden met dauw op planten).
Ook heeft het blad als functie het verwijderen van afvalstoffen uit de plant. In de loop der tijd worden deze afvalstoffen opgeslagen in het blad en van de plant afgescheiden als het blad afvalt.
Bladeren hebben een beperkte levensduur van enkele maanden tot jaren. Met name in gebieden met grote temperatuurwisselingen (zomer - winter) of met perioden van droogte komen veel bladverliezende planten voor. Hierbij zijn kleurveranderingen mogelijk (denk aan de bekende herfsttooi van bomen).
Reden is dat de plant op deze manier verdamping tegengaat en zo onder deze ongunstige omstandigheden weet te overleven. De afgevallen bladeren hebben als voordeel dat de grond bovendien tegen de koude wordt beschermd en zo voorkomt dat andere planten kapot vriezen. In de loop der tijd zullen ze verrotten en worden omgezet in humus en zo op natuurlijke manier dienen als compost en worden hergebruikt als voedsel voor andere planten en bomen.
Aangemaakt 20 december 2019
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
