Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Een sprinkhanenplaag (Hebreeuws אַרְבֶּה H697) is als bijzonder grote aantallen treksprinkhanen zich in de gregarische fase (= de zwermfase) hebben samengevoegd tot sprinkhanenzwermen en over een lange periode in een of meerdere regio's van plek tot plek rondtrekken op zoek naar voedsel.
Reeds in de Bijbel worden sprinkhanenplagen genoemd, waarbij de bekendste degene is die onderdeel uitmaakt van de tien plagen waarmee Egypte te maken kreeg (Ex. 10:4ev.), alvorens het Israëlitische volk toestemming kreeg om te vertrekken. Wat opvalt is dat als farao voor de zoveelste keer zijn verontschuldigingen aanbied, God een grote westenwind laat komen die alle sprinkhanen het land uit waait (Ex. 10:19). Hierdoor kregen de Egyptenaren nog een probleem, hun oogst was vernietigd door de hagel en de sprinkhanen. Normaal zouden ze de sprinkhanen nog hebben kunnen verzamelen als (nood)voedsel, maar zelfs dat kon niet, daar deze werden weggewaaid en het ligt dan ook voor de hand dat er een grote hongersnood aan stond te komen.
In het boek Joël zien we een duidelijke beschrijving hoe desastreus zo'n sprinkhanenplaag is "Wat de knaagbek overliet / vrat de sprinkhaan op, wat de sprinkhaan overliet / vrat de langpoot op,- en wat de langpoot overliet / vrat de kaalvreter op" (Naardense Vertaling; Joel 1:4). De Hebreeuwse termen zijn moeilijk te vertalen, maar de meeste geleerden menen dat het slaat op de diverse stadia van de sprinkhaan.
Ook in de figuurlijke zin worden sprinkhanenplagen genoemd, zo worden de Midianieten en de Amalekieten hiermee vergeleken (Richt. 6:5; 7:12), terwijl ook in Openbaring wordt geschreven over soldaten die als een sprinkhanenzwerm tevoorschijn komen (Opb. 9:3, 7).
Het betreft in alle gevallen de treksprinkhanen een aantal sprinkhaansoorten uit de familie van de veldsprinkhanen (Acrididae), die zowel alleen als in groepen kunnen leven. Normaal leven zij solitair en vermijdt (op het paren na) andere soortgenoten. In dit stadium is het dier onschadelijk. Als een droogteperiode wordt gevolgd door een regenperiode zal er voldoende vegetatie ontstaan, welke kan dienen voor de treksprinkhaan. Zij zal dan ook eieren leggen die samen met eerder gelegde eieren massaal uitkomen, met als gevolg dat hierdoor snel een grote populatie ontstaat. In deze zogenaamde gregarische fase treden zij zo massaal op dat zij een sprinkhanenplaag gaan vormen, waarbij de sprinkhanen grote afstanden kunnen afleggen en zeer grote schade aanrichten. Opmerkelijk is dat niet alleen het gedrag van de sprinkhaan verandert, maar dat ook het uiterlijk via meerdere generaties door metamorfose van de normale vorm in de trekkende vorm verandert en ook weer terug naar de solitaire vorm.
Tijdens deze gregarische fase zullen ze ook gaan trekken om aan voldoende voedsel te komen. De zwerm kan dan een omvang krijgen van meer dan 350 km2 en daarbij per dag ruim 18 miljoen kg aan vegetatie opeten.
Het leefgebied van de woestijnsprinkhaan (Schistocerca gregaria) beperkt zich tot (half)droge gebieden in Noord-Afrika, het Midden-Oosten en Zuidwest-Azië (het donkerrode gebied op de afbeelding). Als de omstandigheden gunstig zijn zullen de zwermen zich ook over een groter gebied verspreiden (het lichtrode gebied op de afbeelding) en ook noordelijker voorkomen, zoals in delen van Europa, of zuidelijker en oostelijker, tot in China toe.
Zover de geschiedenis reikt zijn er altijd met regelmaat sprinkhanenplagen geweest. Sommige erger dan anderen. Berucht is de grote sprinkhanenplaag van maart-juni 1915, toen bijna het grootste gedeelte van de landbouwgewassen in Israël en omgeving werden vernietigd door deze sprinkhanen.
In 2004 en 2013 zag Israël een invasie van sprinkhanen.
In de periode van 1966 tot 1969, nam het aantal sprinkhanen toe van twee tot 30 miljard over twee generaties, maar nam het bedekte gebied af van meer dan 100.000 vierkante kilometer tot 5000 vierkante kilometer (S. Krall, p. 453–454).
Aangemaakt 22 maart 2020
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
