Aantekeningen bij de Bijbel: Eed, Gelofte (afleggen), Zweren (iets)

Eed, Gelofte (afleggen), Zweren (iets)

ὅρκος ^G3727 "eed, belofte", ὁρκωμοσία ^G3728 "eed", אָלָה ^H422 "een eed vergen, zweren, een vervloeking uitspreken, eden, een eed des vloeks opleggen, vloeken, bezw", נֶדֶר ^H5088 "vow, vowed", שְׁבוּעָה ^H7621 "oath, curse, sworn +", שָׁבַע ^H7650 "zweren, eed afleggen",

Zie ook: Vervloekingen,

Een eed, gelofte of zweren is een plechtige verklaring dat men iets zal doen (of laten) of (niet) gedaan heeft.

Inhoud

Bijbel

In de Bijbel lezen we dat als iemand een gelofte aflegt hij die zal moeten houden (Num. 30:2). Vaak zien we dat een eedformule begint met חַי־יְהוָ֥ה ḥay-JHWH "[Zo waarachtig als] de HEERE leeft" (1 Sam. 14:39; 2 Kon. 2:2; Jer. 16:14; Ezech. 34:8; Hos. 4:15). Zoals Jozef zweert bij de farao חֵ֤י פַרְעֹה֙ ḥê farə‘ōh "[zo waarachtig als de] Farao leeft" (Gen. 42:15), of Hanna bij de ziel van Eli zweert חֵ֥י נַפְשְׁךָ֖ אֲדֹנִ֑י ḥê nafəšəḵā ’ăḏōnî "[zo waarachtig als] uw ziel leeft, mijn heer!" (1 Sam. 1:26).

Vervloekingsformules

Ook vervloekingen worden meestal uitgesproken in de vorm van een eedformule. וְכֹה יֹסִיף…כֹּה יַעֲשֶׂה wĕkō yōsîp ... kō yaʿăśe “Mag hij alzo doen … en mag hij zelf meer doen dat…!”). Hierbij valt op dat de vervloeking volledig duidelijk is, maar niet wordt uitgesproken (GKC 472 §149.d; BDB 462 s.v. כֹּה 1.b). "Zo moge God doen ... alleen de dood zal scheiding maken tussen mij en u" (Ruth 1:16-17); "God mag zó en nog veel erger met mij doen. Voorzeker, Jonathan, jij moet zeker sterven" (1 Sam. 14:44; zie ook 1 Sam. 3:17; 20:13; 25:22; 2 Sam. 3:9, 35; 19:13; 1 Kon. 2:23; 2 Kon. 6:31).

Etymologie

Het Hebreeuwse woord שָׁבַע ^H7650 "zweren" is afgeleid van שֶׁבַע ^H7651 "zeven", met waarsch. als lett. betekenis: "zich binden door zeven dingen, of door zeven eden" (E. Klein, p. 637). We zien dit terug als Abimelech, tijdens een ruzie over een waterput, Abraham laat zweren dat hij niet liegt (Gen. 21:23) en waarop Abraham zeven ooilammeren aan Abimelech geeft (Gen. 21:27-31). Herodotus bespreekt dat bij een eed afleggen of een verbond sluiten het bloed op zeven stenen gesmeerd moet worden (Herodotus, Historiën, iii.8), terwijl Homerus zeven drievoeten uit de tent van Agamemnoon werden gehaald ter bekrachtiging van de eed (Homerus, Ilias, xix.243).

Aangemaakt 24 juni 2006, laatst bijgewerkt 5 juni 2019

Koop nu

Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!