Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Dit is de 101e aflevering van de Livius Nieuwsbrief, een maandelijks verschijnend mailtje voor mensen met belangstelling voor de antieke wereld. Het wordt uitgegeven door Livius.
De nieuwsbrief is gratis en u kunt hem doorsturen aan wie u maar wil; voor adreswijzigingen en afmeldingen volstaan uitsluitend mailtjes naar nieuwsbrief@livius.nl.
Zomaar eens een cursus uit het Liviusaanbod: de cursus Kruistochten in Hoorn.
Jona Lendering (redactie)
NIEUW OP DE LIVIUS-WEBSITE
De website wordt momenteel vernieuwd en dus wordt niets toegevoegd, maar op onze zustersite verscheen een Engelse vertaling van Caesars Gallische Oorlog. En uw redacteur blogde uitvoerig over Apollonios van Tyana en vroeg zich af of antieke joden werkelijk monotheïstisch waren.
======================================
EGYPTE
Een oude theorie wordt weer eens als nieuw gepresenteerd: de dood van Toetanchamon.
Het maandelijkse gesleep met mummies: 1, 2. Plus: gemummificeerd voedsel.
Dat we daar nou niet eerder op gekomen zijn: je kunt ruïnes natuurlijk ook laten bewaken.
En verder: vandalisme in Giza, een beeld van Montu, Luxor, meer Luxor, nog meer Luxor, een liefdesverhaal in antieke kleuren, de Al-Muzawaka necropolis in de Dakhla-oase. Plus de restauratie van papyri.
En omdat dit toch een beetje een jubileumnieuwsbrief is, stellen we ook de even geliefde als onvermijdelijke doctor Zahi Hawass weer eens op, die nu toch echt wegens corruptie lijkt te worden vervolgd. De hamvraag: wat hebben westerse universiteiten betaald?
======================================
HET OUDE NABIJE OOSTEN
Een oeroude spijkerschrifttekst in Oman.
Dit belooft interessant te worden: de vondst van een paleis te Kultepe (Kanesh). Zeker als de datering juist blijkt, zullen we hier meer over gaan horen.
Vrij sensationeel: zeshonderd zegels uit de zevende tot vierde eeuw v.Chr. bij Doliche.
Men is optimistisch – en dat is voor het eerst – over de toekomst van de Iraakse musea (meervoud). En pessimisme over Syrië.
En verder: Ur, een Hittitisch paleis in Sivas, Chalo, Karchemish, Persepolis, de Persepolis Fortification Tablets, een beetje wazig stukje over Kaleh Chendar (Khuzestan).
======================================
DE OUDE GRIEKEN
Dit was nieuw voor uw redacteur, die hierover heel graag meer had willen lezen: onderzoek naar twee palimpsesten levert teksten op van Euripides en Aristoteles.
Het is niet alleen maar treurnis in Griekenland: het oude theater van Sparta wordt gerestaureerd. En in Turkije doen ze hetzelfde met het theater van Knidos.
Het Rijksmuseum van Oudheden heeft een schitterend portret uit Cyprus kunnen aankopen. En in een ander museum wordt de Nike van Samothrake gerestaureerd.
En verder: Megara, Thracisch graf te Sveshtari, Prastio, een tunnel in Metropolis, een Afrodite uit Antiochia-ad-Cragum, Loutraki, Plus: word stoïcijn!
======================================
ROME EN ZIJN RIJK
Niet voor het eerst: de vondst van de resten van de schepen die zonken tijdens de zeeslag bij de Aegatische Eilanden. Er begint behoorlijk wat materiaal boven water te komen.
Uit Rome: de aquaducten, het auditorium van Hadrianus en een mooi filmpje dat we misschien al eerder in deze nieuwsbrief hadden, maar vooruit – het is mooi genoeg om twee keer naar te kijken.
Overzichtsartikel over de opgravingen in Istanbul (niet alleen Romeins).
En verder: standbeelden (maar geen foto’s) in Napels en Plovdiv, Pompeii, Split, Portus, Hierapolis.
======================================
BENOORDEN DE ALPEN
Het begin van de Germaanse expansie voorbij de Lippe begon vroeger dan aangenomen: opgravingen bij Dortmund.
Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: Old Oswestry, Peterborough, Woodchester (meer foto’s).
En verder: Haltern en Romeinse marskampen bij Bonn,
======================================
ISRAËL, JODENDOM EN CHRISTENDOM
Interessant nieuws uit Gezer, waar een Bronstijd-stad is ontdekt. En een Bronstijd-wijnkelder in Tel Kabri.
Leuk berichtje over DNA-onderzoek naar varkens in Israël.
Illegale opgravingen in een Hasmonees fort, lekker politiek gekleurd gebracht.
Het Evangelie van Judas, waarover een paar jaar geleden veel was te doen, keert terug naar Egypte.
En verder: het altaar uit Shiloh nog een keer.
======================================
OVERIG
Drie interessante blogstukjes van Josho Brouwers over antieke veldslagen: 1, 2, 3.
Ook interessant: hoe ver zijn westerse mogendheden bereid te gaan om oudheden te beschermen?
Schokkend: diefstal van oeroude Koran-manuscripten uit Sana’a. Voor de duiding – want dit is echt heel erg – klikt u hier.
En een curieus monument uit de Late Oudheid, hartje Zweden.
======================================
BOEKEN
De boekenrubriek in de Livius Nieuwsbrief wordt verzorgd door Lujzika Adema van Kooten van de Amsterdamse Athenaeumboekhandel.
Philostratus’ Leven van Apollonius is het nieuwste deel in de Baskervillereeks, vertaald en toegelicht door Simone Mooij-Valk. Apollonius van Tyana staat onder meer bekend om zijn ascetische levenswijze en uitgebreide reizen. Philostratus beschrijft het leven en de reizen van de filosoof uitvoerig, inclusief de exotische dieren en zeden van vreemde volken waarmee hij in aanraking kwam.
Het oude Egypte is in de loop der tijden een inspiratiebron voor velen geweest. In het rijk geïllustreerde Egyptomania doet Bob Brier verslag van deze obsessie met Egypte, die onder andere tot uiting kwam in campagnes, films, boeken, schilderijen en de grote aandacht voor verschillende opgravingen. Het boek is goed getimed, want er verschijnen nu veel boeken over het oude Egypte. Een greep: The Material World of Ancient Egypt van William H. Peck, met een uitgebreide behandeling van verschillende antieke artefacten; ook over het dagelijks leven, maar minder wetenschappelijk is Ancient Egypt, Everyday life in the land of the Nile, van bovengenoemde Bob Brier; Eeuwig Egypte, de tentoonstellingscatalogus bij de gelijknamige tentoonstelling in het Allard Pierson; en over de Egyptische Taal is er The Ancient Egyptian Language, a Historical Study van James P. Allen.
In Latin, Story of a World Language behandelt Jürgen Leonhardt de geschiedenis van het Latijn als wereldtaal. Het boek begint logischerwijs in de oudheid en strekt tot aan de status van de taal in de moderne tijd.
Een beeld zegt meer dan duizend woorden, dat is zeker van toepassing op veel Griekse vazen. John H. Oakly verzamelde een aantal van deze prachtige kunstwerken en de verhalen die ze vertellen in The Greek Vase, The Art of the Storyteller. Op groot formaat en met vele kleurenafbeeldingen, zoals het onderwerp past.
Fik Meijer heeft een nieuwe titel aan zijn omvangrijke oeuvre toegevoegd: Twee Steden. Na Paulus heeft de historicus zich nu laten inspireren door de ondergang van de ene en de opkomst van de andere stad in een vergelijking tussen Rome en Constantinopel.
======================================
DWAASHEID
En daar is ’ie weer: het beenderkistje van Jacobus. Een bewezen vervalsing, maar zolang er geld mee kan worden verdiend is dat natuurlijk irrelevant.
En verder: de stam Dan en de Kelten. Dat is zelfs voor crackpottheorieën wel heel erg gewaagd.
======================================
INTERNET
Om blij van te worden: virtuele wandeling door de catacomben van Priscilla (met een niet heel verrassend maar toch interessant nieuwtje). Of door de villa van keizer Hadrianus in Tivoli.
De halve antieke wereld op uw iPad/iPhone? Klik hier.
======================================
OVERLEDEN
Wie ooit Israël bezocht, kende de reisgids van de deze maand overleden Jerome Murphy-O’Connor, die er als geen ander in slaagde het leuke van archeologie en oude geschiedenis over te dragen.
======================================
STICHTING WETENSCHAPSVOORLICHTING OUDHEID
De vorige maand opgerichte Stichting Wetenschapsvoorlichting Oudheid neemt als doel te bevorderen dat informatie over de Oudheid beter wordt overgedragen. U leest er hier meer over. Als u de stichting wil steunen, kunt u een donatie doen op rekeningnummer NL25 INGB 0006 2904 08 t.n.v. Stichting Wetenschapsvoorlichting Oudheid. Dank u wel.
======================================
Oude nieuwsbrieven zijn te raadplegen via de website van het Rijksmuseum van Oudheden (2009, 2010, 2011, 2012, 2013) en bij Aantekeningen bij de Bijbel.
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
