Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Een telestichon (van het Griekse τέλος télos = einde en στίχος stíchos = regel) is een gedicht waarvan de laatste letters van de opeenvolgende regels of strofen een naam of zinsnede vormen. Het tegenovergestelde wordt een acrostichon genoemd.
Casper Labuschagne vertelde tijdens een lezing aan Klaas Spronk dat dit ook voorkomt in Nahum 1:1-3 (The Line - Acrostic in Nahum 1: New Evidence from Ancient Greek Manuscripts and from the Literary Analysis), in dit geval יהוה JHWH (zie de rode letters aan de linkerkant; cf. C. Labuschagne, Numerical Features of the Book of Nahum, p. 2):
|
מַשָּׂ֖א נִֽינְוֵ֑ה סֵ֧פֶר חֲזֹ֛ון נַח֖וּם הָאֶלְקֹשִֽׁי׃ אֵ֣ל קַנֹּ֤וא וְנֹקֵם֙ יְהוָ֔ה נֹקֵ֥ם יְהוָ֖ה וּבַ֣עַל חֵמָ֑ה יְהֹוָ֗ה אֶ֤רֶךְ אַפַּ֙יִם֙ [וּגְדֹול־ כ] (וּגְדָל־כֹּ֔חַ ק) וְנַקֵּ֖ה לֹ֣א יְנַקֶּ֑ה |
Deze ontdekking werd gedaan naar aanleiding van Adam van der Woude die had opgemerkt dat de eerste letters van Nahum 1:2-3a het pers. vnw. אני ani "ik" vormen en een vergelijking maakte met de Assyrische acrostichons met het pers. vnw. anaku (A.S. van der Woude, The Book of Nahum: A Letter Written in Exile, OTS 20 (1977), 108-126; speciaal p. 123). Deze vorm van poëzie is verder onbekend in de Bijbel, maar komt regelmatig voor in de Mesopotamische koninklijke teksten (W.M. Soll, "Babylonian and Biblical Acrostics", Biblica 69 (1988), 305-323).
Aan het slot van het Brusselse handschrift van Reinaerts historie (ed. Hellinga, 1952), heeft de kopiist Claes van Aken zijn naam zowel van onder naar boven in de slotletters van de laatste twaalf versregels als in de slotletters van de (binnen)rijmwoorden (mesostichon) vervlochten:
| 7794 7795 7796 7797 7798 7799 7800 7801 7802 7803 7804 7805 |
Nv Jnt gemeyn. vijnt men certeyn Die reynaerts ze. nv volgen me Al sonder saeck. Jc geef die wraeck Hoe dattet ga. den heer hier na Die coninck fijn. die alle pijn Sel rechten dra. by synen ra Dees reynaerts nv. dien sijn niet rv Als reynaert is. mer zijt des wis Het sijn al re. wi menschen le Als ic versta. die wtten pa Gedwaelt sijn snel. god brengse wel Tsy cort off lanc. Jn themels sanc |
Het rijmpsalterium van Ulrich Stocklin von Rottach, Abt te Wessobrunn (1438-1443) is zowel een acrostichon als telestichon. Verder begint en eindigt het gedicht op tweevoudige wijze met MARIA (P. Vincentius van Wijk, p. 101):
| 1 | Matrem Altissimi Regis In AnimuM Meum deposui laudare cantico, Cujus oramine a malis variis Tutamur ocius et bonis fruimur. |
| 2 | Amore etenim cogor et gratiA Ejus quam reperi laude dignissimam, Carmen depromere, quamvis dissimile Ipsius meritis atque praeconiis. |
| 3 | Regina gloriae, cunctis praestantioR Sanctis in coelica aura degentibus, Auditum aperi petiunculis, Quibus subordior, te Virgo, aggredi. |
| 4 | Iuva ingenium mis(eri), tui famulI, Ut digne proferam tua praeconia, Quibus extolleris a iustis iugiter, Quorum participem me posco fieri. |
| 5 | Auctori omnium virtus et gloriA, Patri et Filio atque Paraclito, Qui te ex gratia dant nobis miseris Matrem Ac Reginam In Affluentia. |
Aangemaakt op 19 december 2014
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
/000007709.jpg)
